Ben jij ervan overtuigd dat jouw kind noooooit een naaktfoto van zichzelf zou versturen? Beste mama of papa, de kans is groot dat je je vergist. Want 1 op 5 van de jongeren tussen 16 en 18 jaar verstuurt wel eens een pikante selfie. En 27% heeft al eens zo’n bloot plaatje ontvangen. Shocking? Niet echt.
We beginnen bij het begin: wat is sexting precies? Joris van Ouytsel, onderzoeker aan de universiteit van Antwerpen verklaart: “Sexting is het versturen van seksueel getinte foto’s van jezelf.” Het is een samentrekking van seks + texting. Even voor de duidelijkheid: niet enkel jongeren doen aan sexting. Ook veel volwassenen doen het. Maar omdat jongeren de meest kwetsbare groep vormen, gaan we ‘t hier over hen hebben.
We horen het je denken: “Wat heeft Telenet met sexting te maken?” Dat zit zo. Bij Telenet zijn we ervan overtuigd dat technologie je leven beter maakt. Onze schermen verrijken ons leven op allerlei manieren. Maar gaan we er wel slim mee om? Bij Telenet willen we onze verantwoordelijkheid nemen. Daarom hebben we #TelenetGo opgericht: een platform waar we tips & tricks delen die je helpen slimmer om te gaan met je schermen. We behandelen verschillende thema’s, van phubbing en smartphone-fotografie tot sexting.
Terug naar de jeugd! Waarom houden tieners zich met sexting bezig? Is dat afwijkend gedrag? “Sexting is een heel normaal onderdeel van opgroeien, van het ontwikkelen van een sexuele identiteit en het experimenteren met hun seksualiteit,” legt Van Ouytsel uit. “Jongeren praten graag over seks en over seksueel getinten content: Wie is er verliefd op wie? Hoe voelt dat, die eerste keer seks hebben? Het is dus logisch dat zij die gesprekken online verder zetten. Daar hoort vaak beeldmateriaal bij.”
“Jongens en meisjes doen even vaak aan sexting,” vertelt Van Ouytsel. “Dikwijls stuurt de jongen als eerste en volgt het meisje. Zo’n beetje van: ik heb dat van mij laten zien, nu is het aan jou. De helft van de jongeren verstuurt hun foto naar hun liefje, als teken van vertrouwen en liefde. De andere helft stuurt de foto naar iemand anders: vaak naar degene waarop zo’n jongere verliefd is of graag een relatie mee zou willen.”
Soldaten deden tijdens Wereldoorlog 2 al aan sexting. Ze hadden daar hun manier voor...
Wim Slabbinck
Seksuoloog
Het versturen van seksueel getinte berichten is van alle tijden, weet seksuoloog Wim Slabbinck: “Wist je dat soldaten tijdens Wereldoorlog 2 al aan sexting deden? Ze hadden er zo hun eigen methodes voor ontwikkeld. Hun brieven die ze naar hun geliefde aan het thuisfront stuurden, werden nagelezen door hun oversten voor ze verstuurd werden.
Daarom verwerkten de soldaten acronymen voor sexy of intieme boodschappen in hun teksten, zoals ‘swalk’ (Sealed With a Long Kiss), ‘Norwich’ (knickers Off Ready When I Come Home) en ‘China’ (Come Home, I’m Naked Already). Seksuele boodschappen versturen is dus niet nieuw. Seksuele communicatie zit ingebakken in de mens. Met de vele communicatiemiddelen van vandaag, wordt daar ten volle gebruik van gemaakt. En met het delen van een pikante selfie is niks mis, het is zelfs leuk en gezond.”
Sexting wordt wél een probleem als de ontvanger niet discreet met de foto omgaat. Want sexting is leuk, maar houdt ook risico’s in. Zulke sexy foto’s worden immers wel eens door een onbetrouwbare ontvanger of kwade ex te grabbel gegooid op internet of verspreid over de hele school of stad, zonder toestemming van de geportretteerde. Onderzoeker Joris Van Outsel beaamt dat: “Zo’n 12% van de jongeren geeft aan dat ze al eens een sexting-foto hebben doorgestuurd zonder toestemming. Dat is een behoorlijk zorgwekkend cijfer.”
1 op 5 van de jongeren tussen 16 en 18 jaar verstuurt wel eens een pikante selfie.
Wanneer de beelden misbruikt worden om het slachtoffer geld af te troggelen, of om hem/haar dingen te laten doen die ze anders niet zouden doen, spreken we van sextortion. Zo vertelt de tiener Timothy in het programma ‘Help, Mijn Borsten Staan Online’ hoe hij na het versturen van een dickpick aan zijn vermeende vriendin online werd afgeperst voor een fiks geldbedrag. Een ander slachtoffer, Anna, getuigt hoe ze op haar 14de een naaktfoto aan een onbetrouwbare jongen stuurde, waarna hij haar dwong om méér foto’s te maken.
Als sexting misloopt, zijn de reacties vaak niet van lucht: “ze had die foto maar niet moeten sturen” of “hij had maar beter moeten nadenken voor hij die foto maakte”. Zo vertelt Ona (16) in diezelfde aflevering van ‘Help, Mijn Borsten Staan Online’ hoe ze door haar klasgenoten gepest en ‘geslutshamed’ werd nadat haar vriendje haar naaktfoto verspreidde.
Ook Wim Slabbinck weet dat die ‘victim blaming’ serieuze problemen kan opleveren wanneer sexting uit de hand loopt. “Sexten moet je niet doen, het is gewoon dom” is zo’n stellingen die voor zijn part op de schop mag. Want: “Het is niet de schuld van de persoon die de naaktfoto gemaakt en verstuurd heeft, maar wél van degene die de foto doorstuurt. Net als bij een verkrachting: het is niet de schuld van het meisje in een kort rokje, wél van de verkrachter.” Slabbinck gaat verder: “Slachtoffers die zélf de schuld krijgen, voelen vaak schaamte, (onterecht) schuldgevoel, hebben een verhoogde kans op depressie, op sociale isolatie en soms volgt er zelfs een zelfmoordpoging. Dat zijn extreme uitzonderingen, maar het toont wel aan hoe gevaarlijk het kàn zijn.”
Een verstuurd bericht kan nooit ongedaan gemaakt worden. De verzender heeft dus geen controle meer over wat er vervolgens mee gebeurt. Het is daarom slim om onherkenbaar op de foto te gaan: zonder hoofd, tatoos, piercings, poster op de achtergrond…
Uit onderzoek blijkt dat sexting iets positiefs en veiligs is.
Wim Slabbinck
Seksuoloog
Veel jongeren gebruiken Snapchat om pikant beeldmateriaal uit te wisselen, want die app belooft dat de foto’s na enkele seconden verdwijnen – maar dat klopt niet. De foto’s verdwijnen wel van je scherm, maar via andere apps kan de ontvanger ze wel nog opslaan, of een screenshot nemen, of een foto nemen met een ander toestel. De app Confide belooft veiliger te zijn, want je kan geen screenshot maken van de foto, maar je kan wel nog steeds een foto nemen met een ander toestel. Wél een handig hulpmiddel is de gratis app .COMDOM die een watermerk op de foto plaatst met daarop de gegevens van de ontvanger. Zo beperkt de app de kans dat een naaktfoto doorgestuurd wordt.
Heeft het nut om je puber te verbieden om aan sexting te doen? Helemaal niet. Want ze zijn vergroeid met hun smartphone en foto’s maken hoort daar gewoon bij. Een tiener die een naakte selfie maakt, doet bovendien niks verkeerd. “In de media horen we regelmatig de boodschap dat sexting gevaarlijk is en dat je ‘t beter niet doet,” zegt Wim Slabbinck, “maar uit onderzoek blijkt dat sexting iets positiefs en veiligs is. De meeste jongeren hebben er een positieve ervaring mee, slechts een minderheid heeft een negatieve ervaring.” Slabbinck illustreert die stelling met cijfers uit recent onderzoek: “1% van de jongens en 2% van de meisjes die aan sexting doen, was de voorbije 6 maanden slachtoffer van een verkeerde vorm van sexting, waarbij de foto doorgestuurd werd. In de meeste gevallen verloopt het wél goed.
Het is dus belangrijk om aan jongeren duidelijk te maken dat het OK is om aan sexting te doen, maar NIET om zulke foto’s door te sturen, omdat je daarmee pijn toebrengt aan degene op de foto. Het draait dus om empathie, verantwoordelijkheidszin en respect voor privacy. In onze seksuele educatie zouden plezier en seks centraal moeten staan, maar moeten de gevaren aan bod komen. Zo maken we een verschuiving: van sexting als gevaar naar sexting als plezier. En als we dat kunnen bereiken, wordt sexting helemaal veilig.”
Met het delen van een pikante selfie is niks mis, het is zelfs leuk en gezond.
Wim Slabbinck
Seksuoloog
Belandt je kind in een horrorscenario waarbij zijn/haar naaktfoto ongevraagd aan de hele school getoond wordt? Maak dan gebruik van deze tips van Nel Broothaerts (expert seksuele uitbuiting) van Child Focus:
- Spreek degene die de foto verspreid heeft aan en vraag hem/haar daarmee te stoppen.
- Vraag hulp. Is je kind minderjarig? Bel dan naar Child Focus op het gratis noodnummer 116 000. Zij kunnen ervoor zorgen dat de foto’s sneller offline worden gehaald. Je kind kan met hen ook praten over wat er gebeurd is.
- Contacteer de politie. Het verspreiden van zulke foto’s zonder toestemming is een misdrijf!
- Last but not least: Zorg dat je kind weet dat hij/zij bij jou terecht kan. Veroordeel hem/haar niet. Want niet je kind, maar de verspreider ging in de fout, door materiaal te delen dat privé was.
Tijd voor een babbel met je zoon of dochter over sexting! Jazeker, ze leren erover van hun vrienden en op school, maar ’t is toch fijn om te weten dat ze jou erover kunnen aanspreken als ze vragen hebben? Alleen … hoe begin je aan dat gesprek? Makkelijk: met deze tips van Jozefien Daelemans, specialiste in taboeloos praten over gevoelige onderwerpen. Succes!
