Technologie heeft zijn weg gevonden naar het klaslokaal en de digitalisering heeft een steeds grotere impact op het onderwijs, maar hoe zal dit evolueren? Wat zijn de kansen voor leerkrachten, leerlingen en het ondersteunend personeel? Maar nog belangrijker: hoe kunnen pedagogie en technologie elkaar in balans houden? Joachim Archie, campusdirecteur bij VTI Waregem (Scholengroep Sint-Paulus) neemt ons mee in zijn visie op de toekomst.
De vier grootste kansen voor modern onderwijs
Voor Joachim is het duidelijk: pedagogie en technologie gaan hand in hand samen. En dat zal in de toekomst niet anders zijn. Er zijn vier grote kansen om technologie slim in te zetten én innovatief onderwijs te bieden. We gaan dieper in op de toekomstige mogelijkheden en welke uitdagingen daarbij komen kijken:
1. Het leerproces in eigen handen nemen
Leerlingen moeten in de toekomst het leerproces zelf in handen nemen met technologie als ondersteunende rol. In het klassieke onderwijsmodel onderwijzen leerkrachten vaak eenzijdig zonder wisselwerking met de leerlingen.
Volgens Joachim biedt technologie kansen om die trend te doorbreken, vooral in STEM-richtingen.“We willen dat de werkwijze van de school evolueert zodat leerlingen zelf meer verantwoordelijkheid nemen in hun leerproces. We experimenteren nu al met vormen van zelfsturend leren waarbij technologie, zoals AI of explainer video's, het instructiegedeelte gedeeltelijk overnemen van de leerkracht. Dat geeft ruimte voor differentiatie en een persoonlijke aanpak."
Uitdaging: Niet elke klas kan zomaar uitgerust worden met technologie voor 25 leerlingen. Dat vraagt een praktische reorganisatie met een hoog kostenplaatje. Om die veranderingen door te voeren, moeten scholen hun dagelijkse werking anders voorbereiden en organiseren.
2. Leerlingen en leerkrachten moeten AI omarmen
AI baant zich een weg in ons privé- en bedrijfsleven. En ook het onderwijs moet volgen. "We staan nog in de beginfase om AI te integreren in het onderwijs", klinkt het bij Joachim. “Maar als we onze leerlingen willen voorbereiden op de toekomst, dan moeten we hen ook leren omgaan met AI. Niet alleen technisch, maar ook kritisch en creatief.” Volgens Joachim biedt AI interessante mogelijkheden voor gepersonaliseerd leren, creatie, analyse en lesondersteuning.
Uitdaging: “Tegelijkertijd brengt AI technologische en ethische uitdagingen met zich mee. Hoe gebruik je de technologie op een verantwoorde manier? Waar liggen de grenzen? Daar moeten leerlingen én leerkrachten mee leren omgaan. Het is ook cruciaal dat leerkrachten hierin begeleid worden. AI verandert de manier van lesgeven, verbeteren, het maken van lesopdrachten en examens. We moeten leerkrachten laten inzien dat AI een handig hulpmiddel is en hen leren hoe ze AI actief kunnen meenemen in hun lessenpakketten."
Campusdirecteur van VTI Waregem Joachim Archie
3. Nieuwe studierichtingen in lijn met technologische ontwikkelingen
“Het onderwijs biedt kansen om opleidingen te organiseren die de technologische vooruitgang ondersteunen", stelt Joachim. “Dat kan zowel op IT-vlak, bijvoorbeeld met een richting Data & Netwerk, als met arbeidsgerichte vakken zoals het leren installeren van bijvoorbeeld glasvezel. Wij hebben al een richting applicatie- en databeheer, waarin leerlingen niet alleen leren programmeren, maar ook aan de slag gaan met het beheer van laptops, kleine herstellingen en samenwerken met externe partners. Op die manier bereiden we hen voor op doorstroom naar IT-opleidingen of directe tewerkstelling.”
Voor Joachim is het belangrijk dat leerlingen in de breedte gevormd worden.“We willen hen leren omgaan met technologie als onderdeel van hun algemene vorming."
Uitdaging: Het onderwijs is grotendeels afhankelijk van de overheid en leerplannen. Onderwijshervormingen zijn vaak logge processen waardoor het moeilijk is om snel in te spelen op maatschappelijke evoluties of trends.
4. Verantwoord leren omgaan met technologie op school
Technologie laat scholen toe om modern en innovatief onderwijs te bieden, maar roept tegelijk ook vragen op. Leerlingen moeten bewust leren omgaan met technologie volgens Joachim.
“Ze mogen online content niet gewoon blind consumeren, maar leren om kritisch te reflecteren: Wat doet technologie met mij? Met de samenleving? Welke invloed heeft technologie op mijn privacy? Als school hebben wij een belangrijke rol om leerlingen kritisch te maken voor de content die bijvoorbeeld door AI wordt gegenereerd. Maar we moeten hen ook adviseren wanneer technologie wel of niet ingezet kan worden en hen opleiden rond verschillende ethische kwesties."
Uitdaging: Is er voldoende knowhow bij leerkrachten om die ethische en kritische vaardigheden aan te leren? Technologie maakt bovendien veel mogelijk, maar scholen moeten waken over wanneer en waarom ze het inzetten. Een strategische aanpak is dus cruciaal.
