Beluister podcast Jonathan Berte over AI en Society 2.0

"We moeten naar een datagedreven samenleving, op een positieve manier"

Robovision is een techstart-up die vooral actief is in de land- en tuinbouw, en toepassingen ontwikkelt voor de maakindustrie en smart cities. CEO Jonathan Berte werd vorig jaar uitgeroepen tot Ingenieur van het Jaar en zijn bedrijf – gelegen in het technologiepark van de Universiteit Gent – groeit als kool. Zoals de naam doet vermoeden, ontwikkelt Robovision robotica. De motor daarachter is "deep learning", een vorm van artificiële intelligentie (AI). Tijdens de coronacrisis haalde Robovision de pers met zijn AI-platform voor radiologen.

‘Je kunt op de traditionele manier virusdeeltjes opsporen, maar dat is een binaire test, en die faalt vaak’, legt Berte uit. ‘Als je een CT-scan van de longen neemt, kun je kijken of er een glasachtige uitslag op zit. Het probleem is dat je het volume moet berekenen, dat is erg moeilijk, want de radioloog moet 3D-scrollen door alle secties van de longen. Dat kan AI sneller en efficiënter.’

‘Een aantal Europese ziekenhuizen heeft een consortium opgericht onder een wetenschappelijke paraplu. Met onze technologie bepaal je in enkele seconden of iemand besmet is. Je kunt dus een radioloog met twintig jaar ervaring verschalken. Velen zijn daar niet blij mee. Dat begrijp ik. Zo’n computer wekt angst en ontzag op. Maar uiteindelijk gaat het om samenwerking. We vervangen geen radioloog, laat dat duidelijk zijn. Het gaat hier letterlijk om leven of dood, dat geef je niet uit handen aan een computer.’

Robovision startte niet van nul om de test te ontwikkelen. ‘We hadden al platforms voor mensen die zelf niet kunnen programmeren. Die konden we snel aanpassen voor ziekenhuizen. In een paar dagen stond de website online. In de praktijk liep het moeilijker om bijvoorbeeld alle privacyregels van de ziekenhuizen na te leven. Vaak merk je dat AI veel sneller gaat dan de GDPR.’

Als pionier in digitale transformatie kostte het Robovision zelf weinig moeite om zich aan de coronamaatregelen aan te passen. ‘Thuiswerken was voor ons geen probleem. Daar waren wij al op voorbereid. Al mag je het sociale aspect niet onderschatten, zeker voor de nieuwe medewerkers en de jonge krachten. Je moet hen coachen. Wij proberen de informaliteit van de koffiemachine te mappen in het virtuele, bijvoorbeeld met Zoom-cafés.’

Zelf heeft Berte de sociale contacten gemist. ‘Uit eten gaan met klanten, connectie maken, andere culturen leren kennen. Reacties peilen achter een scherm is moeilijk. Hetzelfde geldt voor de keuze tussen een chatbot of een persoonlijke helpdeskmedewerker. Ik zou een chatbot kiezen als dat sneller gaat. Iedereen kent de frustratie van de dertiende in de rij te zijn. Als het dan om iets simpels gaat als “mijn roaming werkt niet meer”, dan heb ik liever een chatbot als je in pakweg Saoedi-Arabië zit. Maar uiteraard kun je de zelfmoordlijn niet door een chatbot vervangen. Ik ben niet de persoon die alles wil vervangen door AI. Dat zou heel dom zijn.’

Ook als hij moet kiezen tussen wetenschappelijk onderzoek of een product commercialiseren spaart hij de kool en de geit. ‘Het ene kan niet zonder het andere. Robovision zit doelbewust in het technologiepark om die cocktail te bewaken. We hebben goede contacten met de universiteit, geven zelf practica en we kunnen de beste laatstejaars binnenhalen. Meestal beginnen die met een R&D-project omdat ze nog te junior zijn om naar klanten te gaan. We zijn dus erg onderzoeks- en ontwikkelingsgericht. Commercialiseren is nodig om de lonen te betalen en te kunnen groeien. Het Vlaamse ecosysteem kent goede formules, dat wordt wereldwijd erkend, en er is een goede integratie met het subsidiesysteem. We moeten benoemen wat wel goed werkt, ook in coronatijden.’

Berte hoopt dat de samenleving meer in de breedte van de doorbraak van AI kan profiteren. ‘Waar gaat de coronacrisis over? Data. Als je zou weten wie, waar besmet is, dan is er geen crisis. Society 2.0 wordt een meer datagedreven maatschappij - op een positieve manier, niet om mensen in het oog te houden. Een mooi voorbeeld zijn de snelwegen. Als je de grens met Nederland oversteekt, merk je dat er veel minder putten in de weg zitten. Dat komt omdat de Nederlanders voortdurend karretjes over hun snelwegen laten rijden om ze op putten te controleren. Met die data kunnen de beleidsmakers aan de slag. Asfalt heeft bovendien geen privacy. We zijn in Europa nog bijzonder conservatief, ook de bedrijven.’

Robovision zet dus sterk in op automatisering en robotisering. ‘Samen met integratoren maken we robots om bijvoorbeeld automatisch stekjes in de grond te steken, rozen te snoeien, tulpen te planten, … Wij verzorgen een stukje van volledig geïntegreerde waardeketens. Een supermarktketen heeft bijvoorbeeld robots bij een tomatenkweker. Die plukt automatisch de kerstomaatjes omdat ze op basis van data weten dat het zaterdag 30 graden wordt en we massaal gaan barbecueën. Dat gaat allemaal in één sequentie: van plukken, tot verpakken, automatisch vervoeren, …’

Of robots dan onze nieuwe collega’s worden? ‘Zo zou ik het niet noemen. Een collega heeft ook een sociale component. We gaan er wel mee samenwerken. Het menselijke vind ik enorm belangrijk. Dat heb ik geleerd uit de coronacrisis: geloof in je mensen. Als iedereen thuis werkt, kun je dat als bedrijfsleider niet micromanagen.’

De Verderkijkers