We beginnen met een kleine quiz!
“84% van de Vlamingen vindt het vervelend als hun gesprekspartner tijdens het gesprek afgeleid wordt door z’n gsm.
bron: Digimeter 2018
Als je antwoord op minstens een van deze vragen ‘ja’ is, dan doe je aan phubbing: je face-to-face gesprekspartner negeren om met je telefoon bezig te zijn. Dat is niet zo vreemd, want we maken ons er allemaal wel eens schuldig aan. Het goede nieuws is dat we ’t niet expres doen. “We pakken gewoon onze telefoon, zonder erbij na te denken” zegt professor Mariek Vanden Abeele, die dit fenomeen onderzocht. En toch vindt 84% van de Vlamingen het vervelend als hun gesprekspartner tijdens het gesprek afgeleid wordt door z’n gsm.
Je gesprekspartner die schaamteloos wegzapt naar het digitale leven terwijl jij ‘live’ tegen hem praat. Het geeft je het gevoel dat je op pauze wordt gezet, terwijl die ander even z’n mail checkt, een paar foto’s op Instagram liket of een WhatsAppje beantwoordt.
Dat het fenomeen een gevoelige snaar raakt, wordt ook geïllustreerd door het bekende voorval met Stijn Meuris, uit 2018. Tijdens een schoolvoorstelling keilde de muzikant de iPhone van een leerling door de zaal, omdat hij het brutaal vond dat de tiener maar niet ophield met tokkelen.
“Wie tijdens een gesprek z’n telefoon gebruikt, wordt minder beleefd gevonden door zijn gesprekspartner”, legt professor Vanden Abeele uit. “We verwachten immers dat onze gesprekspartner aandachtig is en oogcontact met ons maakt. Bij phubbing wordt die verwachting geschonden, want onze gesprekspartner richt zijn aandacht op zijn gsm in plaats van onverdeeld op ons.”
Dat onze aandacht tijdens een gesprek afdwaalt, is natuurlijk niet nieuw. Vanden Abeele zegt daarover: “Stel dat twee mensen een gesprek voeren en eentje bladert ondertussen door de krant, dan vindt z’n gesprekspartner dat wellicht niet fijn. Want die persoon verdeelt tijdens het gesprek zijn aandacht. Maar telefoongebruik wordt nog minder gewaardeerd. Dat komt omdat die telefoon interactief is. Hij capteert je aandacht op een intensere manier. En terwijl de krant eenrichtingsverkeer is, zorgt je gsm voor dialoog. Je voert een tweede gesprek met iemand anders, zonder dat je gesprekspartner er deel van uitmaakt. Die kan zich daardoor uitgesloten en afgewezen voelen.”
“Jij wordt op pauze gezet, terwijl je gesprekspartner z’n mail checkt.
Volgens Mariek Vanden Abeele is de reactie op phubbing afhankelijk van context en relatie: “Tijdens een intieme conversatie of in een formele setting, hou je best je volle aandacht bij het gesprek. Tijdens een informelere situatie is phubbing meer geaccepteerd.” Dus: stort een vriendin haar hart uit over haar depressieve neigingen, dan is phubbing not done. En wil je baas de ontgoochelende jaarcijfers met je bespreken? Hou dan die telefoon in je zak. Maar tijdens een koetjes-en-kalfjesgesprek met vrienden, mag je je toestel wel even bovenhalen.
“Tijdens een koetjes-en-kalfjesgesprek met vrienden, is phubbing OK.
Op de vraag wie phubbing vervelend vindt, antwoordt Vanden Abeele: “Oudere mensen hebben een negatievere houding ten opzichte van de smartphone. Ook smartphonegebruik tijdens een gesprek ligt bij hen gevoeliger. Ouderen willen het gevoel krijgen dat ze ertoe doen. Als hun gesprekspartner tijdens een babbel met een smartphone bezig is, voelen ze zich daarom sneller gekwetst. Jonge mensen reageren toleranter op phubbing dan de oudere generaties. Zij koesteren minder de verwachting dat hun gesprekspartner 100% aandachtig is. Maar als je er hen naar vraagt, beoordelen ook zij phubbing als storend.”
“Ook jonge mensen vinden phubbing storend.
Tip 1 – Leg je gsm niet op je nachtkastje.
Zo vermijd je dat je je partner phubt in bed. Schaf een wekker aan en bewaar je telefoon ’s nachts in een andere kamer.
Tip 2 - Schakel de notificaties van je applicaties uit.
Zo wordt je gesprek niet onderbroken door de licht- of geluidsignalen van je toestel.
Tip 3 - Maak afspraken.
Geen telefoons mee aan tafel. Geen werkmail na de werkuren. Geen schermen na 20u. Het zijn maar enkele suggesties.
Tip 4 - Hou je toestel buiten handbereik.
Zo krijg je geen kans om er onbewust naar te grijpen.
Tip 5 - Maak er een spel van.
Las schermvrije tijd in. Dat kan (ha, die ironie) met behulp van een app: Phub’D! Zo maak je ’t weer écht gezellig met je vrienden of familie. Zonder smartphone.
